สารฟอกขาวเป็นสารเคมีที่มักถูกนำมาใช้เพื่อปรับปรุงรูปลักษณ์ของอาหารให้ดูขาว สะอาด น่ารับประทานยิ่งขึ้น อย่างไรก็ตาม สารเหล่านี้อาจก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพได้หากได้รับในปริมาณมากหรือต่อเนื่อง ดังนั้น การเรียนรู้ที่จะสังเกตวัตถุดิบที่มักมีการใช้สารฟอกขาวจึงเป็นสิ่งสำคัญสำหรับผู้บริโภค
วัตถุดิบธรรมชาติที่พบบ่อยว่ามีการใช้สารฟอกขาว
วัตถุดิบหลายชนิดที่คนไทยนิยมบริโภคและมักพบการใช้สารฟอกขาว ได้แก่:
ถั่วงอก: เป็นที่นิยมใช้สารฟอกขาวเพื่อให้ถั่วงอกมีสีขาวอวบ น่ารับประทาน แต่ถั่วงอกที่ฟอกขาวจะดูขาวกว่าปกติและไม่มีรากแขนง
เห็ดหูหนูขาว: สารฟอกขาวจะทำให้เห็ดหูหนูขาวดูขาวสะอาด ไม่มีจุดด่างดำผิดปกติ
หน่อไม้: หน่อไม้สดที่ใช้สารฟอกขาวจะมีสีขาวซีดผิดธรรมชาติ ไม่เป็นสีเหลืองอ่อนเหมือนหน่อไม้ปกติ
ไก่สด/เครื่องในไก่: เพื่อให้เนื้อไก่หรือเครื่องในดูขาวสะอาด ไม่มีเลือดติด
หมูสด/เครื่องในหมู: เช่นเดียวกับไก่ สารฟอกขาวจะทำให้เนื้อหมูและเครื่องในดูขาวขึ้น
ปลาหมึก: ปลาหมึกแช่ที่ผ่านการฟอกขาวจะมีสีขาวใสผิดปกติ ดูไม่เป็นธรรมชาติ
อันตรายจากสารฟอกขาว
สารฟอกขาวที่ใช้ในอาหารมักเป็นสารในกลุ่มซัลไฟต์ (sulfites) ซึ่งหากร่างกายได้รับในปริมาณที่มากเกินไป อาจก่อให้เกิดอาการแพ้ เช่น ผื่นคัน คลื่นไส้ อาเจียน หายใจลำบาก หรือรุนแรงถึงขั้นหมดสติได้ โดยเฉพาะในผู้ป่วยโรคหอบหืด หรือผู้ที่มีอาการแพ้ซัลไฟต์อยู่แล้ว
วิธีสังเกตและหลีกเลี่ยง
เพื่อความปลอดภัย ผู้บริโภคควรเลือกซื้อวัตถุดิบจากแหล่งที่น่าเชื่อถือ และหมั่นสังเกตลักษณะของอาหารดังนี้:
สีผิดธรรมชาติ: หากอาหารมีสีขาวซีดหรือขาวจัดเกินไป ไม่เหมือนสีของวัตถุดิบนั้นๆ ตามธรรมชาติ ให้สงสัยไว้ก่อน
ไม่มีกลิ่นตามธรรมชาติ: สารฟอกขาวอาจทำให้กลิ่นของอาหารลดลงหรือมีกลิ่นฉุนแปลกๆ
ผิวสัมผัสลื่นผิดปกติ: อาหารบางชนิดที่ผ่านการฟอกขาวอาจมีผิวสัมผัสที่ลื่นหรือเป็นเมือก
เลือกซื้อจากแหล่งที่เชื่อถือได้: เช่น ตลาดสดที่สะอาด ห้างสรรพสินค้า หรือร้านค้าที่แสดงสัญลักษณ์รับรองมาตรฐาน
การใส่ใจในการเลือกซื้อและสังเกตวัตถุดิบก่อนนำมาประกอบอาหาร จะช่วยให้เราปลอดภัยจากอันตรายของสารฟอกขาว และสามารถบริโภคอาหารได้อย่างสบายใจมากขึ้นค่ะ