หลักการ กินอาหารตามธาตุเจ้าเรือน เป็นศาสตร์การแพทย์แผนไทยโบราณที่เชื่อว่าการรักษาสมดุลของธาตุทั้ง 4 ในร่างกาย (ดิน น้ำ ลม ไฟ) จะช่วยให้สุขภาพดีและป้องกันการเจ็บป่วยได้
ธาตุเจ้าเรือน แบ่งเป็น 2 ประเภท คือ
ธาตุเจ้าเรือนเกิด (ตามเดือนเกิด): เป็นธาตุหลักที่ติดตัวมาตั้งแต่เกิด
ธาตุเจ้าเรือนปัจจุบัน: เป็นธาตุที่แสดงอาการเด่นในช่วงเวลานั้น ๆ
การกินผักและอาหารตามธาตุเจ้าเรือนจะเน้นรสชาติของอาหารที่ช่วยปรับสมดุลธาตุนั้น ๆ โดยแบ่งได้คร่าว ๆ ดังนี้:
หลักการโดยสรุป:
ธาตุดิน (แข็งแรง มักไม่ป่วยง่าย): ควรบำรุงด้วยอาหารรสบำรุง (ฝาด หวาน มัน เค็ม)
ธาตุน้ำ (ของเหลว): ควรรับประทานรสที่ช่วยขับเสมหะและบำรุงร่างกาย (ร้อน ขม เปรี้ยว)
ธาตุลม (การเคลื่อนไหว): ควรรับประทานรสเผ็ดร้อนเพื่อช่วยขับลมและแก้อาการท้องอืด
ธาตุไฟ (ความร้อน): ควรรับประทานรสที่ช่วยดับร้อน ลดความร้อนในร่างกาย (ขม หวาน เย็น จืด)
หมายเหตุ: ช่วงเดือนอาจมีการแบ่งที่แตกต่างกันไปตามตำรา แต่หลักการของรสชาติอาหารที่ช่วยปรับสมดุลธาตุยังคงเป็นแนวทางหลัก